Demencja jest jednym z najstraszniejszych schorzeń, które mogą nas spotkać w późniejszych latach życia. Strach przed utratą zdolności mentalnych jest na tyle duży, że wiele osób, zwłaszcza tych w średnim wieku, zaczyna poszukiwać sposobów na ochronę zdrowia umysłowego i profilaktykę demencji. Właściwa dieta może okazać się kluczowym elementem tego procesu.
Zgodnie ze statystykami Światowej Organizacji Zdrowia, obecnie około 55 milionów ludzi na świecie cierpi na demencję, a liczba ta rośnie o około 10 milionów nowych przypadków każdego roku. Wraz ze wzrostem średniej długości życia, liczba osób dotkniętych tym schorzeniem będzie sukcesywnie rosła. W dodatku, współczesne nawyki żywieniowe również mają tu swój udział.
Demencja jest terminem obejmującym różnego rodzaju zmiany mózgowe związane z procesem starzenia się. Jest to podstawowy czynnik ryzyka i statystyki wskazują, że już u 2% osób w wieku od 65 do 69 lat występuje demencja. Ryzyko to podwaja się co pięć lat. Demencja charakteryzuje się anormalnymi zmianami w mózgu, które wpływają na zdolności poznawcze, pamięć i kontrolę emocji. Najczęściej występującą formą demencji jest choroba Alzheimera, ale istnieją również inne typy, takie jak demencja naczyniowa, frontalna, otępienie z ciałkami Lewy’ego oraz choroba Huntingtona.
Objawy demencji mogą różnić się w zależności od konkretnego przypadku. Na początku zazwyczaj występują problemy z pamięcią krótkotrwałą, organizacją i przygotowywaniem posiłków oraz orientacją przestrzenną, szczególnie poza domem. Z czasem objawy te mogą nasilać się prowadząc do problemów z mówieniem i rozumieniem innych, znacznej utraty pamięci, podejmowania nieodpowiednich decyzji, wyraźnego spowolnienia w codziennych czynnościach czy nawet objawów impulsywności, paranoi, halucynacji i zaburzeń równowagi.
W grudniu 2022 roku w magazynie „JAMA Neurology” ukazało się badanie na temat związku między dietą a ryzykiem rozwoju demencji. Przez 10 lat brazylijscy naukowcy analizowali nawyki żywieniowe oraz stan mentalny ponad 10 tysięcy osób w wieku od 35 do 74 lat z sześciu dużych miast.
Podczas badania uczestnicy rejestrowali spożywane przez siebie posiłki, aby naukowcy mogli określić, jaka część ich diety składała się z wysoko przetworzonej żywności. W regularnych odstępach czasowych przeprowadzano również testy oceniające zdolności poznawcze uczestników. Okazało się, że osoby, które spożywały najwięcej wysoko przetworzonej żywności, miały o 28% szybszy spadek zdolności kognitywnych w porównaniu z tymi, które spożywały jej najmniej. Szczególnie duże ryzyko wiązało się z dietą, w której przetworzona żywność stanowiła ponad 20% całego menu. Przy przykładowym bilansie energetycznym na poziomie 2000 kcal, zalecanym dla większości dorosłych, to równowartość jedynie 30 frytek!